Liquiditeit is het vermogen om op korte termijn aan je betalingsverplichtingen te kunnen voldoen. Over het algemeen is liquiditeit geen top-issue in de bedrijfsvoering van een MKB-onderneming. En dat is ook wel logisch als je niet anders gewend bent, dan dat er voldoende geld aanwezig is om je leveranciers te kunnen betalen. Maar het kan ook zomaar anders zijn. Liquiditeitsproblemen kunnen zich voordoen zodra het even tegen zit, maar kunnen ook ontstaan als gevolg van enorm snelle groei van je onderneming. Helaas worden ondernemingen nog te vaak verrast door dergelijke ontwikkelingen met soms verrassende en pijnlijke gevolgen.
Liquiditeitsproblemen in tijden van tegenslag
Door de Corona-crisis is het inmiddels wel duidelijk geworden hoe belangrijk voldoende liquiditeit is. Het blijkt dat al snel liquiditeitsproblemen kunnen ontstaan als gevolg van het (deels) wegvallen van de omzet. En er zijn veel bedrijfstakken die door Corona getroffen zijn en beduidend minder omzet hebben.
Gelukkig komt de overheid het MKB daarin wel tegemoet door regelingen te treffen die een deel van de kosten compenseren. Of dit genoeg is, is natuurlijk nog maar de vraag. Want een groot deel van de vaste kosten (zoals huisvestingskosten) gaan natuurlijk gewoon door. En doordat de omzet deels wegvalt, komt de liquiditeit zwaar onder druk te staan. Doordat klanten bovendien minder snel betalen, worden de liquiditeitsproblemen hierdoor extra versterkt.
Door Corona is het duidelijk waardoor de liquiditeitsproblemen ontstaan. Dat is niet altijd zo duidelijk. Dit kan bijvoorbeeld ook voorkomen door andere vormen van tegenslag zoals:
- een algeheel verminderde gang van zaken in de branche of in het land, waarmee je zaken doet;
- een onverwacht faillissement van één van je grootste klanten;
- een tegenvallende doorlooptijd van een project, waardoor je niet op tijd kunt declareren terwijl alle kosten al wel gemaakt zijn;
- een grotere voorfinanciering op een project.
Liquiditeitsproblemen als je bedrijf groeit
Behalve liquiditeitsproblemen door tegenvallers kunnen zich ook liquiditeitsproblemen voordoen bij toenemend succes. Dat klinkt tegenstrijdig maar komt in de praktijk nog steeds veel voor. Liquiditeitsproblemen doen zich ook voor in fases van enorme groei en succes. Groei gaat namelijk bijna nooit geleidelijk.
Om te kunnen groeien moet je eerst kosten maken en investeren en daar is dus geld voor nodig. Als je hard groeit, groeit ook de behoefte aan liquiditeit, want door een stijgende omzet nemen ook de debiteuren en voorraden toe. Als je dit niet op tijd inziet, dan groei je dus dood.
Liquiditeitsberekeningen van dergelijke scenario’s laten zien dat winst niet bepalend is. Hoe harder je groeit, hoe meer geld je nodig hebt. Belangrijk is dan om te zien waar het keerpunt ligt en wanneer deze situatie zich omdraait en er cash naar je toestroomt. Dit is belangrijk om te weten om te voorkomen het gevoel te hebben dat er sprake is van een bodemloze put.
Hoe ga je om met liquiditeitsproblemen binnen je bedrijf?
Het allerbelangrijkste is om liquiditeitsproblemen op tijd te zien aankomen. Als je dit ‘zomaar’ overkomt ben je te laat. In plaats van achteraf de situatie te beoordelen, zou het een continue bezigheid moeten zijn om je geldstromen te beoordelen.
Er zijn twee vragen die je moet kunnen beantwoorden bij liquiditeitsproblemen:
- Hoeveel geld heb je nodig? Oftewel hoe groot is je liquiditeitsprobleem?
- Hoe snel kun je het weer terugbetalen?
De oplossing om met liquiditeitsproblemen om te kunnen gaan is om eerst deze twee vragen te kunnen beantwoorden. En er is veel rekenwerk voor nodig om deze vragen te kunnen beantwoorden, al lijken deze vragen simpel, de praktijk is vaak weerbarstiger.
Het probleem bij dergelijke berekeningen is namelijk dat er veel details zijn die hun invloed hebben op de uitkomst, zoals:
- het betalingsgedrag van je klanten en afspraken met je leveranciers;
- de prognose van omzet, inkoop en kosten;
- seizoenspatronen;
- de planning van investeringen;
- het financieringsplan met aflossingsverplichtingen en rente-afspraken
- de betaling van je belastingen zoals BTW en Vpb
Alles heeft effect op elkaar en in een spreadsheet ben je al blij als je tot één uitkomst komt. En als deze je niet aanstaat, omdat bijvoorbeeld de liquiditeitsprognose laat zien dat er een liquiditeitsprobleem aan zit te komen, dan moet je toch weer wijzigingen in je model doorvoeren en deze opnieuw doorrekenen.
Op die manier kost het enorm veel tijd om tot een goede uitkomst van deze berekening te komen en dat is in spreadsheets enorm foutgevoelig en tijdrovend.
Zodra het helder is hoeveel geld je nodig hebt bij de bank is het belangrijk om een goed onderbouwd financieel plan op tafel te leggen, zodat je voor financiering van je liquiditeitstekort in aanmerking komt.
Grip op je liquiditeit met CashController
CashController is financiële software waarmee je grip krijgt op je liquiditeit, zodat je deze liquiditeitsproblemen tijdig ziet aankomen en op voorhand kunt oplossen. CashController laat zien hoeveel geld je nu en in de toekomst nodig hebt om de groei van je bedrijf in goede banen te leiden.
Door een naadloze aansluiting op je administratie beschik je over de meeste actuele data. En door dit op weekbasis te doen, krijg je een goed beeld van de schommelingen van je banksaldo. Bovendien kun je daar je eigen uitgangspunten aan toevoegen, zodat deze gemakkelijk in de liquiditeitsberekeningen worden meegenomen.
In spreadsheets is dit vaak een tijdrovende klus, omdat de invoer van de juiste data en de controle op de uitkomsten altijd veel tijd kost. Ook is het vaak een extra tijdrovende klus om nieuwe berekeningen te maken op basis van nieuwe data, andere uitgangspunten of een later tijdstip. En omdat dit zoveel tijd kost, wordt het nauwelijks gedaan.Met CashController kun je dus op weekbasis 2 jaar vooruit kijken naar je liquiditeitsontwikkeling.
In onderstaand voorbeeld zie je de liquiditeitsplanning van een bedrijf voor de Corona crisis, waarbij je rechtsonderin de liquiditeitsontwikkeling ziet, gebaseerd op de oorspronkelijke gang van zaken. Hoewel de liquiditeitsontwikkeling negatief is, zie je dat er voldoende ruimte is, omdat er een rekening-courant kredietfaciliteit beschikbaar is van € 200.000,-. Vandaar dat de grafiek rechtsonderin ook elke week de kleur blauw krijgt:
Vervolgens zijn in dit scenario de wijzigingen ten gevolge van de Corona crisis doorgevoerd, oftewel:
- Halvering van de omzet in maart/april/mei
- Vertraagde betaling door klanten met 30 dagen extra betalingstermijn
- Halvering van de inkopen in dezelfde periode
Vervolgens zie je hieronder het effect hiervan:
Zoals verwacht laat de liquiditeitsprognose nu zien dat er zich in de Corona-periode liquiditeitsproblemen voordoen. Opvallend is het liquiditeitsprobleem dat zich veel later in week 31 openbaart. Veel MKB-bedrijven zijn gefocust op de korte termijn, maar het is minstens net zo belangrijk om wat verder vooruit te kijken. De problemen die zich nu namelijk voordoen hebben ook op de langere termijn veel effect.
Dat komt ook zeker voor bij die bedrijven, die nu door banken gefinancierd worden om de huidige liquiditeitsproblemen op te lossen. De aflossingsverplichtingen die dat op termijn met zich meebrengt moeten wel opgebracht kunnen worden uit de normale bedrijfsvoering. Het is goed om deze effecten later door te kunnen rekenen.
In dit voorbeeld blijkt de meest voor de hand liggende optie om gebruik te maken van de mogelijkheid om de BTW-verplichting uit te stellen. In deze simulatie is deze betaling naar achteren verzet, waardoor het volgende beeld ontstaat:
Voor de korte termijn is dit de gemakkelijkste oplossing, maar dan is het goed om te zien dat er nog steeds extra financiering nodig blijkt te zijn op het moment dat de inhaalslag bij de betaling van de BTW-verplichting moet worden gedaan.
Op deze manier heb je echt grip op je liquiditeit en ben je een goede gesprekspartner voor alle betrokken partijen en zeker voor de bank.
Wil je ook gemakkelijk anticiperen op liquiditeitsproblemen? Vraag dan een online demo aan!